‘Su Verimliliği Seferberliği’ Tanıtım Toplantısı-ANKARA-31.01.2023
- Küresel Su Varlığımız ve Türkiye’deki Durum
- Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı
- Verimli Su Kullanımı
- Tarımda Sulama Verimliliği
- Şehir Şebekelerindeki Su Kayıpları
- Sanayi Sektöründe Su Verimliliği
- Kaynakları Doğru Yönetmeliyiz
Saygıdeğer Hanımefendi,
Değerli Bakanlar,
Kıymetli Misafirler,
Hanımefendiler, Beyefendiler,
Sizleri saygıyla selamlıyorum,
‘Su Verimliliği Seferberliği’ Tanıtım Toplantısına hoş geldiniz.
Su, mavi küremize rengini veren, hayatın ve medeniyetin kaynağı, hem geçmişimiz, hem de geleceğimizdir.
İnsanoğlu var olduğundan beri, tüm büyük medeniyetler su kaynaklarının etrafında kurulmuştur, yani suyun olduğu yerde hayat vardır.
Ne yazık ki bugün, küresel iklim değişikliği nedeniyle dünyamız; su kıtlığı, kuraklık ve hatta çölleşme tehdidiyle karşı karşıyadır.
Bu karamsar tabloya karşın iyi haber şu ki; gerekli tedbirleri alırsak, tüm bu olumsuzlukları tersine çevirme, en azından hafifletme imkanına sahibiz.
İşte bugün burada Saygıdeğer Hanımefendi’nin himayelerinde ve ev sahipliğinde, gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakma hedefiyle; Su Verimliliği Seferberliği için toplandık.
Sayın Cumhurbaşkanımız gibi, saygıdeğer Hanımefendi’nin de öncülük ettiği projeler, her zaman olağanüstü bir başarıya ulaşıyor.
Kendilerine, su verimliliği konusunda yapılan çalışmaların bizzat içinde yer alarak, öncülük ettiği için huzurlarınızda şükranlarımı arz ediyorum.
Küresel Su Varlığımız ve Türkiye’deki Durum
Kıymetli Hazirun,
Toplam küresel su varlığımızın yüzde 97,5’u okyanuslar, ve diğer tuzlu su kaynakları, yüzde 2,5’ini tatlı su kaynakları oluşturuyor
Yani küresel su varlığımızın sadece yüzde 2,5’i tatlı sudur.
Bu tatlı suyun da yüzde 68,7’sini buzullar, yüzde 30,1’ini yeraltı suları oluşturuyor.
Tatlı suyun ise sadece yüzde 1,2’si yüzeyde ve erişilebilirdir.
Üstelik ülkemiz de su zengini bir ülke olmadığını dikkate aldığımızda, bir kez daha dikkatle bu konulara eğilmemiz gerektiği aşikardır.
Türkiye, küresel iklim değişikliğinin etkilerinin yoğun şekilde hissedildiği Akdeniz iklim kuşağında yer aldığı için, yüksek risk grubu ülkeler arasında kabul edilmektedir.
Önümüzdeki 100 yıl için yapılan iklim değişikliği tahminlerine göre, ülkemizde su kaynaklarının maalesef yüzde 25 oranında azalması beklenmektedir.
Şu anda ülkemizde, kişi başına düşen kullanılabilir su potansiyeli yıllık 1.323 metreküptür.
Bu rakam, Türkiye’nin, su stresi altında olan ülkeler kategorisinde yer almasına neden olmaktadır. Bu rakam doğal olarak su zengini olmadığımız gibi su fakiri de olmadığımızı göstermektedir. Ama mutlaka tedbirler almamız gerektiği de açıktır.
Su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılmasına yönelik gerekli tedbirler alınmadığı takdirde;
- 2030 yılında toplam nüfusumuzun yüzde 49’u,
- Sulanan tarım alanlarının ise yüzde 78’i su açığı riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
Bazı havzalarımızda, gerekli önlemler alınsa dahi, 2030 sonrasında su açığının oluşması beklenmektedir.
Şu anda, biz kendi hakkımızı değil, çocuklarımızın, hatta torunlarımızın hakkı olan suyu tüketiyoruz.
Su kaynaklarımızın korunması için, bugünden başlayarak, ne kadar ciddi tedbirler alabilirsek, gelecek nesillere de o kadar yaşanabilir bir dünya bırakabiliriz.
Yaşam kalitemizi ve standartlarımızı bozmayacak biçimde planladığımız Su Verimliliği Uygulamalarını el birliği ile hayat geçirmek zorundayız.
Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı
Saygıdeğer Hanımefendi, Değerli Misafirler,
Hepimiz, yarın değil, hemen şimdi su tasarrufu yapmaya başlamak zorundayız.
İşte Sayın Hanımefendi’nin öncülüğünde, ülke genelinde, tüm ihtimalleri dikkate alarak ve katkısı olabilecek herkesi dahil ederek yapabileceklerimizi planladık.
Bu konuya ilişkin stratejiler ve eylemler, her bir kurum ve kuruluşumuzun üzerine düşen görevler, Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile belirlenmiştir.
Bu kapsamda, su kaynaklarının sürdürülebilirliğinin, etkin ve verimli su kullanımının sağlanması için hazırlanacak teknik raporlar Meclisimizin de takdirlerine sunulacak.
Mevzuatın güçlendirilmesiyle birlikte yapmamız gerekenleri somutlaştıracağız, izleme ve denetleme mekanizmaları kuracağız.
Ayrıca, su kaynaklarının korunmasına yönelik yatırımlara yön verecek finansal mekanizmaları da hayata geçireceğiz.
Verimli Su Kullanımı
Değerli Dostlarım,
Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin öncülüğünde yaptığımız çalışmalar bize gösteriyor ki; bugünkü tarımsal ve endüstriyel üretim miktarlarını, aynı faaliyetleri daha az su kullanarak gerçekleştirmemiz mümkündür.
Üstelik hiçbir ihtiyacımızı ötelemeden ve yaşam konforumuzdan feragat etmeden…
İşte buna verimli kullanım diyoruz.
Tarımda Sulama Verimliliği
Çok Kıymetli Hazirun,
Ülkemizin yıllık kullanılabilir tatlı su potansiyeli, 112 milyar metreküptür.
Biz, her yıl bunun yarısından biraz fazlasını, yani 58 milyar metreküpünü kullanıyoruz.
Kullandığımız suyun;
- Yüzde 77’sini tarım sektöründe,
- Yüzde 12’sini içme ve kullanma suyu olarak;
- Yüzde 11’ini de endüstriyel üretim maksadıyla harcıyoruz.
Üretimde sürdürebilirliği sağlamak için tarımda gereksiz su kullanımını önlemek mecburiyetindeyiz.
Dün, ‘2023-2027 Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi’ni kamuoyuna açıkladık.
Bunun yanında, ‘Suya göre tarım’ başlığı altında ‘Sektörel Su Tahsis Planları’nı hazırladık.
6 havzada tamamlanan, 11 havzada hazırlık çalışmaları devam eden planlarımız sayesinde, az su ile maksimum gelir elde edilmesini hedefliyoruz.
Bu planlar sayesinde, havzanın özellikleri dikkate alınarak, az su tüketen bitkilerin ekilmesine öncelik verilecek.
Ergene Havzası’nda yıllardır süregelen kirlilik, yaptığımız yatırımlarla çok ciddi bir şekilde gerilemiş, su kalitesinde iyileşmeler başlamıştır.
Benzer şekilde, Gediz Havzası’ndaki su kaynaklarımızın korunması ve sürdürülebilir şekilde kullanılması için Mavi Gediz Eylem Planı’nı hayata geçiriyoruz.
Değerli Misafirler,
Tarımda sulama verimliliği ortalamamız yüzde 50’dir.
Ulusal mevzuatımız yakın zamanda bu oranın yüzde 55’e yükseltilmesini gerektiriyor, ancak bunu da yeterli bulmuyoruz.
Hedefimiz, sulama verimliliğini, modern sulama sistemlerini kullanarak yüzde 65 seviyesine yükseltmektir.
Bugün bu orana erişebilseydik, Konya’nın yüzölçümünün yarısına yakın alanı, kaybedilen su ile sulanabilir olacaktı.
Tarımda su verimliliğini yaygınlaştırmak adına çiftçilerimize;
sulama sistemleri için yüzde 50 hibe desteği sağlıyoruz.
‘Kırsalda Yağmur Suyu Hasadı’na yönelik çalışmaları da destekliyoruz.
Şehir Şebekelerindeki Su Kayıpları
Değerli Dostlarım,
Suyun verimli kullanılmasında, yerel yönetimlerimize büyük görevler düşmektedir.
Ne yazık ki kurak bir kış geçiriyoruz.
Dönemsel olmasını ümit ettiğimiz bu kuraklık, tüm kurumlar ve yetkililer için bir alarm durumudur.
1 Ekim 2022-30 Ocak 2023 tarihlerini kapsayan dönemde, Türkiye genelinde, kümülatif yağışlar ortalamasında, uzun yıllar ortalamalarına göre yüzde 42,3, 2022 su yılına göre de yüzde 40,1 oranında azalma meydana gelmiştir.
İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerimiz başta olmak üzere bütün yerel yönetimler, içme suyu temini, atık su yönetimi ve su kayıplarının en aza indirilmesi konusunda büyük bir sorumluluğa sahiptir.
Belediyelerimizin sorumluluk alanındaki içme suyu sistemlerinde su kayıpları seviyelerine baktığımızda, ülke ortalamamız yüzde 33 civarındadır.
Yani Devlet Su İşlerimizin şehirlere kadar getirdiği içme suyunun üçte biri, yerel yönetimlerin su alt yapılarında, su şebekelerinde kayboluyor.
Su kaybı oranlarını kademeli olarak 2033 yılına kadar yüzde 25’e, sonra daha aşağılara çekmek mecburiyetindeyiz.
Eğer bugün, su kaybı ortalamamız, yüzde 25 olsaydı, Ankara’nın 2 yıllık su ihtiyacına eş değer miktarda suyu kaybetmemiş olacaktık.
Sanayi Sektöründe Su Verimliliği
Kıymetli Hazirun,
Sanayi sektöründe su kullanımlarına baktığımızda, benzer tablolar ile karşılıyoruz.
Yürüttüğümüz çalışmalarda ve incelediğimiz tesislerde gördük ki, temiz üretim teknolojileri ve verimli teknikleri kullanarak yarı yarıya su kazanımı mümkün.
Mevcut en iyi teknikleri ve temiz üretim teknolojilerini içeren sektörel su verimliliği rehberleri sanayicimizin istifadelerine sunulmak üzere hazırlanmıştır.
Kıymetli Misafirler,
Bakanlık olarak tüm sektörlerde kullanılmış suların yeniden kullanımına yönelik alternatifleri değerlendirdik ve pilot bölgelerimizde uygulama projeleri hazırladık.
Türkiye’deki atık suların yüzde 44’ünün, tarımdan dönen suların ise yüzde 66’sının yeniden kullanılması mümkün olduğunu belirledik.
Yağmur suyu hasadına ve gri su kullanımına imkân veren uygulamaları kullanmamız da önemli verimlilik tedbirleri arasında yer alıyor.
Bu konularda gerekli yapıların tesis edilmesi, yeni inşa edilen binalarımızdan başlayarak yaygınlaştırılmalıdır.
Sadece sektörel kullanımlar değil elbette, bireysel olarak her bir vatandaşımızın, suyu dikkatli kullanması gerekiyor.
Biz nehir kenarında dahi olsak, suyu israf etmeden kullanmamız gerektiğini bize öğreten bir inancın mensuplarıyız.
Bizden önceki nesiller gibi, bizler de hayatımızın her alanında suyu tasarruflu ve bilinçli kullanmak mecburiyetindeyiz.
Kaynakları Doğru Yönetmeliyiz
Kıymetli Hazirun,
Sahip olduğumuz kaynakları tüketmek değil, doğru yönetmek, doğa ile dost yeni teknolojileri geliştirmek ve kullanmak artık bir tercih değil, zorunluluktur.
Sayın Cumhurbaşkanımız’ın “Suyumuzu korumakla vatanımızı korumak arasında hiçbir fark yoktur” şiarından hareketle; milli servetimizin olan suyu, bir seferberlik bilinci ile korumak üzere “suda sıfır kayıp” teması ile yola çıktık.
Bu yolda, sizlerle birlikte yürümeyi, bu seferberliği hep diri tutmayı arzu ediyoruz.
İnşallah ülke genelinde düzenleyeceğimiz etkinlikler ve faaliyetlerle bilimsel, modern, iklim dostu teknoloji uygulamalarını içeren yeni strateji ve eylemler hayata geçirmiş olacağız.
Saygıdeğer Hanımefendi’ye ve bugün bu toplantıya iştirakleri ile seferberlik yolunda birlik olduğumuzu gösteren siz değerli katılımcılara teşekkür ediyor, Su Verimliliği Seferberliğimizin, memleketimiz için faydalı sonuçlar getirmesini temenni ediyorum.